طبیعت هنــــــر خـــــــــــداست.«دانته»

حروف به مثابه اشیا

مروری بر پوسترهای لئوناردوسونولی[1]

گرافیک ایتالیا دوران خوبی را سپری نمی کند. این را از میمو کاستلانو [2]میهمان بی ینال هفتم گرافیک شنیده ایم. مشکلات گرافیک ایتالیا همانند مشکلات گرافیک خودمان است. فعالیت افراد غیر متخصص در زمینه گرافیک که به واسطه ی حضور کامپیوتر امکان پذیر شده است، سطح پایین آموزش در دانشگاه ها و ...

در این میان اگر هنوز حضور ایتالیایی ها در سطح اول گرافیک دنیا احساس می شود، دلیل آن تک ستاره هایی مانند؛ آرماندو [3]میلانی، [4]مائورتیزیومیلانی و لئوناردو سونولی است. لئوناردو سونولی در گرافیک ایران به خوبی شناخته شده است. سرچشمه ی این آشنایی نمایشگاه مشترک وی با گروه رنگ پنجم در فروردین ماه ۸۴ است. سونولی طراح متفاوتی است.

نمایشگاه انفرادی سونولی در شومون ۲۰۰۱ و جلسات سخنرانی وی در حاشیه این نمایشگاه، اعتبار وی را در تاریخ گرافیک معاصر جهان تثبیت کرد.

آن چه که او در میان سایر طراحان متفاوت می نماید، نگرش فیلسوفانه اوست. سونولی پایه و مبنای طراحی خود را بر جمله ای از اریک ژیل[5] بنا نهاده است: «حروف، اشیا هستند، نه تصاویر، اشیا» نگاه سونولی حروف را از فرم سنتی خود خارج می کند و به آن کارکردی مضاعف می بخشد و بیننده را درگیر یک بازی دوگانه ی عینی وذهنی میکند. سونولی حروف از رنگ های محدودی استفاده می کند. اگر جایی لازم باشد رنگ گرمی  مثل قرمز و نارنجی به آن اضافه می کند. درک ایده ی آثارش چند لحظه ای دقت لازم دارد از این رو «لی آوت» و چیدمان اطلاعات و نوشته ها را ساده ولی با وسواسی مثال زدنی انجام می دهد. تقریبا در تمام پوسترهایش نگاهی شیئی وار به حروف دارد. حروف با نور و سایه به صورت مجموعه ای از احجام دیده می شود. هرگاه هم که از تصویر اشیا استفاده ای می کند، حروف را به آن ها اضافه یا کم می کند.

تصویر ()، "پوستر برای کنگره حقوق آوارگان، بنیاد دان گاو دیانو،[6] لئوناردو سونولی"

مآخذ:  کتاب ده گرافیست، 22

در زیر، متن مصاحبه طرح با نویسندگان آمده است. توضیحات سونولی در مورد آثارش، دیدگاه وی را روشن تر می سازد:

آموزش چه تأثیری بر کار شما به عنوان یک طراح پوستر داشته است؟

من تصور می کنم که منظور شما از آموزش، شروع کار حرفه ای خودم است نه آموزش آکادمیک دانشگاهی. به هر حال فکر می کنم من از طریق کار کردن یاد گرفته ام، زیرا که سطح آموزش گرافیک در دانشگاه های ایتالیا بسیار پایین است ومن این را مسئله ی ناراحت کننده ای می دانم که در ایتالیا، در کشوری که به دلیل طراحی زیبای محصولات، ماشین ها، لباس و مبلمان شناخته شده است، سالیان کمی است که گرافیک آموزش داده می شود و در سطح جامعه نیز چندان شناخته شده نیست. من هیچ گاه آموزش آکادمیک مناسبی نداشته ام. البته من خوش شانس بودم که کارم را با همکاری پائولو [7]تاسیناری و پائولو وتا [8]شروع کردم. این دو نفر در آن زمان پیشروترین استودیوی گرافیک ایتالیا را اداره می کردند. در کار کردن با آن ها من فهمیدم که دانستن تاریخ طراحی چقدر مهم است. من یاد گرفتم که چگونه به آثار مدرن اروپایی و هنرمندان پیشرو ابتدای قرن نگاه کنم. در ضمن من صرفا یک طراح پوستر نیستم _ من در زمینه های متفاوتی کار و تجربه کردم. طراحی و صفحه آرایی مجلات، کاتالوگ ها و ... ولی همیشه از این که طراحی یک پوستر را سفارش می گیرم، بسیار خشنود هستم، از این که با ترکیب بندی جدال می کنم و این که بتوانم توجه مردم را جلب کنم.

تصویر ()، "طراحی و اجرای دکور نمایشگاهی و گرافیک محیطی شرکت اروس[9]، لئوناردو سونولی"

مـآخذ: کتاب ده گرافیست، 24

آیا شما ارتباطی بین سنت های طراحی پوستر و آثار خودتان می بینید؟ آیا در این زمینه از گذشتگان این هنر تأثیر پذیرفته اید؟

همان طور که قبلا اشاره کرده ام، جنبش های مدرن اوایل قرن بیستم تأثیرات فوق العاده ای بر من داشته است، مانند آثار فوتوریست های ایتالیایی. هنرمندانی مانند ال لیستیزکی،[10]  یان چیچهولد،[11] پی یت زوارت [12]و موهولی ناگی[13]. بله به خصوص بخش تایپو _ فوتو[14] در جزوه های باهاوس اثر موهولی ناگی.

وقتی که پروژه ی طراحی هویت بصری شهر پسارو به شما سفارش داده شد، آیا از آزادی عمل کاملی برای اجرای ایده هایتان داشتید؟

من تصمیم گرفتم برای دستیابی به یک نظم و هماهنگی در مورد اتفاقات فرهنگی در سطح شهر از حروف و ترکیب آن با تصاویر اشیا در طراحی یک پوستر استفاده کنم. با توجه به اینکه که اگر تعداد نسبتاً زیادی پوستر با یک نوع طراحی در سطح شهر دیده شود،‌ به مرور زمان هویت بصری شهر شکل پیدا می کند. در طراحی این مجموعه از ترکیب عکس با حروف استفاده کردم و چیدمان اطلاعات مربوط به پوسترها را ینز به یک شیوه انجام دادم.

تصویر ()، "پوستر برای نمایشگاه کشف های باستان شناسی محلی، شهر پسارو، لئوناردو سونولی"

مآخذ: کتاب ده گرافیست، 18

تصویر ()، " پوستر برای ارائه کتاب لا کیسکاریا،[15] لئوناردوسونولی"

مآخذ: کتاب ده گرافیست، 19

تصویر ()، "پوستر برای کنفرانس در زمینه طراحی مدیترانه ای شهرداری پسارو ایتالیا، 1998، لئوناردوسونولی"

مآخذ: کتاب ده گرافیست، 21

تصویر ()،‌ "پوستر برای نمایشگاه عکاسی در مورد جنگ بوسنی، ‌شهرداری پسارو،‌ ایتالیا،‌ 1998،‌لئوناردوسونولی"

مآخذ: کتاب ده گرافیست،‌22

در مورد مجموعه پوسترهایی که برای جلسات سخنرانی طراحی کرده اید، به نظر می رسد همواره نکاتی فراتر از  خواسته های سفارش دهنده در آن ها وجود دارد.

تصویر ()،‌ "پوستر برای سخنرانی به وسیله فیلسوف کاسیاری،[16] لئونادوسونولی"

مآخذ: کتاب ده گرافیست، 20

تصویر ()، " پوستر برای کنفرانس حقوق و وظایف مردم، بنیاد گاودیانو،[17] ایتالیا،‌1997،‌لئونارردوسونولی"

مآخذ: کتاب ده گرافیست،‌ 21

تصویر ()،‌" پوستر برای سخنرانی در زمینه تحمل کردن و احترام گذاشتن، بنیاد گادیانو دانو،[18] ایتالیا، 1996"

مآخذ: کتاب ده گرافیست،‌18

تصویر ()، "پوستر برای سلسله سخنرانی های در زمینه ادبیات کودکان، لئوناردو سونولی"

مآخذ:  کتاب ده گرافیست، 19

تصویر ()، " پوستر برای سخنرانی به وسیله گروه طراحی آلمانی با نام گراپا بلوتو در استودیوی لئوناردوسونولی، لئوناردوسونولی "

مآخذ: کتاب ده گرافیست، 25

تصویر ()،‌" پوستر برای سخنرانی به وسیله لئونارردوسونولی در انسیتیتوی عالی طراحی ناپل، انستیتوی عالی طراحی ایتالیا، 2000"

مآخذ: کتاب ده گرافیست،‌25

تصویر ()،‌" پوستر برای سخنرانی آزاد در مورد گرنیفرنس،[19] لئونارردوسونولی"

مآخذ: کتاب ده گرافیست،‌25

باید این طور باشد. طراحی باید فراتر از عنوان پوسترها وسخنرانی ها عمل کند. فراموش نکنید لغتی که ما در ایتالیا برای پوستر استفاده می کنیم ManiFesto است در حالی که معادل این کلمه در سایر زبان ها به معنی بیانیه می باشد و یک بیانیه خودش باید چیزی برای گفتن داشته باشد. من امکانی در اختیار دارم که می توانم در هر کار تجربه ای جدید انجام دهم.

تصویر ()،‌" پوستر برای ارائه تایپ فیس پالیندورم،[20] ایتالیا، 1998،‌ئوناردوسونولی"

مآخذ: کتاب ده گرافیست، 23

تصویر ()،‌" پوستر برای اقتتاح سال تحصیلی دانشگاه معماری در ونیز،IUAV ، ایتالیا،‌2002، لئوناردوسونولی"

مآخذ: کتاب ده گرافیست، 23